Na beira do Lete

... alampan os recordos todos, como brasas atizadas polo vento da morte.

31 de marzo de 2013

En galego

Co novo ano, decidín empezar a publicar este blog en galego. Este acto, simple e lóxico, de decantación pola lingua do meu país, queda perfectamente explicado e xustificado por si mesmo. As razóns intelectuais que se queiran engadir son por suposto optativas, e lonxe de engrandecer a vontade inicial, ás veces poden resultar superfluas e mesmo degradantes.

Hai algún problema entón? Si, hai un problema: que son moi testán e non quería cambiar o que xa estaba decidido dende un principio e que forma parte da medula do blog. Coma se non fose abondo que me pete, que queira e que me dea a gana, pasei anos postergando calquera cousa que parecese unha rectificación na espera dun pretexto servido en bandexa. Pero os pretextos ás veces non teñen unha forma sólida e contundente, senón que se van bombeando paseniño ata que xa non é posible manter a formación. Xa cando comecei en 2006 había motivos abondo para empregar o galego como lingua principal do blog; pero apenas contemplei ese camiño, decantándome case de xeito automático por un castelán que me ofrecía, e me segue a ofrecer, a vantaxe incuestionable de ser unha lingua que estimo e que coñezo ben. Aparte disto, que como mínimo é comprensible ao ser escolarizado principalmente en castelán -e son nacido en 1982-, a miña escolla inicial debeu moito á súa aparencia menos problemática: ao seu falso veo de neutralidade, de pragmatismo, de naturalidade, perversamente asociado con calidades cosmopolitas e universalizantes. Esas que, a forza de insistir, algúns converteron nun auténtico lado escuro que apedra os obxectos sagrados coa retórica do presunto progreso das promocións inmobiliarias, o mesmo progreso que mandan buscar agora aló abaixo, no fondo da emigración.

En calquera caso, o castelán non é un problema en absoluto; o problema é o galego, que non está onde ten que estar, onde eu o quero neste blog. E arranxalo supón abandonar unha lingua en favor doutra, cousa que non é un cambio epidérmico como reformar a tipografía ou a cor de fondo, senón que implica a substitución dun elemento estrutural por outro diferente que altera a personalidade do conxunto. Modificación semellante parece esixirme o comezo dun novo blog, dun edificio novo, coherente desde a cimentación, libre da sospeita de ser unha tradución forzada, unha prótese improvisada sobre un faiado vello. De feito, calquera proceso creativo atopa os seus momentos de ruptura, de reinvención. É frecuente, para calquera persoa que evolucione, que uns proxectos queden definitivamente pechados mentres outros arrancan empurrados polo vento de novas condicións vitais. Poñer punto final a un cadro, desistir de seguir acumulando punteado sobre punteado coa ilusión de estar a rabuñar faragullas de sentido, leva a entregarse ao lenzo en branco coa seguridade de estar avanzando sen perder o anterior.

Pero como vou comezar outra vez? Comezar con que? Que faría baixo un título novo, cunha maqueta nova e dentro talvez dun servizo diferente, senón escribir sobre o mesmo, unha e outra vez dando voltas arredor da mesma pedra, das mesmas imaxes? Non paga a pena simular un corte aquí, pretender que move este blog algunha ansia de dinamismo, de superación, de transformación. Nunca lle darei a este blog un remate formal: só pode ir sufrindo un proceso de extinción paulatino, cunha respiración cada vez máis leve e espazada, ata reaparecer vinte ou trinta anos despois como o fósil dun paxaro raquítico, atrofiado, enguriñado sobre si mesmo. Teño para min que En la orilla del Lete ten que continuar escaravellando a terra, e polo tanto quero supeditar calquera cambio á conservación daquela ribeira orixinal.